เมื่อเข้าสู่ช่วงฤดูหนาวดอกไม้ชนิดต่าง ๆ ก็เริ่มทยอยผลิดอกกันสะพรั่ง เช่นเดียวกันกับ ดอกบัวตอง ที่แข่งกันเบ่งบานกันเต็มทุ่ง เป็นจุดถ่ายรูปที่สวยมากอีกที่หนึ่ง ที่หลายคนเริ่มไปแชะภาพเช็กอินกันอย่างต่อเนื่อง และวันนี้เราจะพาไปทำความรู้จักกับอีกมุมหนึ่งของ “บัวตอง” ว่ามีลักษณะ ข้อดี ข้อเสียอย่างไร แล้วเราจะรู้จักกับ ดอกบัวตอง นี้มากขึ้น

ดอกบัวตอง

บัวตอง หรือ ทานตะวันหนู/Tree Marigold มีถิ่นกำเนิดในเม็กซิโกแล้วกระจายไปทั่วโลก ปลูกเป็นไม้ประดับได้ ชอบอากาศเย็น เป็นวัชพืชประเภทล้มลุก ที่มีอายุหลายปี สูงประมาณ 1-2 เมตร หรือสูงได้มากถึง 4-5 เมตร ลำต้นเป็นพุ่ม ใบรูปรีขอบหยักเว้า 3-5 แฉก ปลายใบแหลม ผิวใบหยาบและมีขนปกคลุม ดอกลักษณะเป็นช่อเดี่ยว หรือกลุ่ม ดอกวงนอกสีเหลืองสดประมาณ 10-13 กลีบ ดอกวงในสีเหลืองเข้มเป็นกระจุกกลม ออกดอกได้ตลอดทั้งปี แต่จะดกมากในช่วงฤดูหนาว ผลแห้งมีสีน้ำตาล มีอัตราการเจริญเติบโตค่อนข้างสูง

นอกจากความสวยงามของดอกบัวตองแล้ว เบื้องหลังความสวยงามของนางเอกแห่งยอดดอยแม่ฮ่องสอนนี้ ยังอีกมุมหนึ่งที่หลายคนยังไม่รู้จัก โดย บัวตอง เป็นพืชพื้นเมืองของทวีปอเมริกากลาง เม็กซิโก และคิวบา  ปัจจุบันบัวตองเป็นพืชต่างถิ่นรุกรานรุนแรงในหลายประเทศ ทั้งจีน อินเดีย เมียนมา มาเลเซีย ฟิลิปปินส์ หลายประเทศในแอฟริกา และรัฐทางใต้ของสหรัฐอเมริกา และถูกจัดให้อยู่ในรายการชนิดพันธุ์รุกรานระดับโลกตั้งแต่ ปี พ.ศ.2551 (Global Invasive Species Database – GISD 2008)

ทำไมบัวตองสวยอันตราย

บัวตองเจริญเติบโตแพร่พันธุ์ได้ดีมาก เป็นเพราะต้นบัวตองสร้างสารซึ่งเป็นพิษต่อพืชอื่น เรียกว่า สารอัลลีโลพาธี เช่น ทาจิตินิน และ ฮิสปิดูลิน ยับยั้งการเจริญของหน่อและราก และการดูดซึมแร่ธาตุของพืชหลายชนิด

สรรพคุณและประโยชน์ของบัวตอง

นอกจากนี้บัวตองไม่ใช่จะมีโทษแต่อย่างเดียว ยังมีคุณประโยชน์หากนำมาสกัดให้ถูกวิธี สารสกัดจากใบบัวตองจะมีคุณสมบัติกำจัดแมลงได้ และมีรายงานว่าต้น กิ่ง ใบบัวตองเป็นปุ๋ยให้ไนโตรเจนมาก

• ใบสดนำมาย่างไฟ ใช้วางบนศีรษะแล้วใช้ผ้าพันแผลไว้ ช่วยแก้อาการปวดศีรษะได้ (ใบ)
• ดอกนำมาใส่แผลและแผลช้ำ (ดอก)
• ยอดอ่อนนำมาเผาแล้วขยี้ใช้ทาผื่นคันที่ขึ้นตามตัว (ยอดอ่อน)
• ใบนำมาต้มกับน้ำรวมกับต้นสาบหมาน (เข้าใจว่าคือต้นสาบหมา) ใช้อาบแก้อาการคัน (ใบ)
• ปลูกประดับตามสถานที่ท่องเที่ยวต่าง ๆ ในช่วงหน้าหนาวด้วย

อย่างไรก็ตามหากเราร่วมมือกันช่วยดูแลและควบคุม ไม่ให้รุกรานมากจนเกินไป แต่ยังคงความเป็นเอกลักษณ์ทางแหล่งท่องเที่ยวนี้ไว้ เราเชื่อว่าต้องมีจุดกึ่งกลางความสมดุลของประเด็นโต้แย้งนี้อย่างแน่นอน

มีสาระ กับคน รักดอกไม้ และ รักต้นไม้ กันได้เป็นประจำทุกสัปดาห์กับเราได้ในเว็บไซต์นี้ ruk-suan.com ติดตามได้ที่ page Facebook คนรักบ้าน